Δημοσιογραφία: ώρα για…αναβάθμιση!

…ή τα 8 χαρακτηριστικά του δημοσιογράφου του μέλλοντος




Τα τελευταία χρόνια η δημοσιογραφία συμπεριλαμβάνεται στη λίστα των επαγγελμάτων, μαζί με πολλά άλλα ακόμα, που υφίστανται τεράστιες αλλαγές και έχουν δυσοίωνες προοπτικές για το μέλλον. Η έλευση της εποχής της ψηφιακής τεχνολογίας με το ίντερνετ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η έλλειψη εμπιστοσύνης και αξιοπιστίας στο πρόσωπο των δημοσιογράφων, καθώς και η σύγχρονη οικονομική ύφεση έχουν αλλάξει τα δεδομένα με τα οποία ο μέσος πολίτης ενημερώνεται πλέον, κάνοντας το παραδοσιακό επάγγελμα του δημοσιογράφου να φαίνεται εντελώς ξεπερασμένο.

Ποιες όμως είναι οι προοπτικές για τους νέους δημοσιογράφους σε έναν κλάδο που φαίνεται να συρρικνώνεται συνεχώς; Η λύση είναι μία: αναβάθμιση εδώ και τώρα! Στην περίπτωση μας βέβαια, δε μιλάμε για ηλεκτρονικούς υπολογιστές ή λογισμικό, αλλά για αναβάθμιση του τρόπου άσκησης της δημοσιογραφίας και των προσόντων που πλέον απαιτούνται για μια επιτυχημένη καριέρα στο χώρο. Και φυσικά αναβάθμιση των προσόντων, χωρίς τον εκσυγχρονισμό τους και την προσαρμογή τους στα νέα δεδομένα και τεχνολογίες δεν είναι εφικτή.

Ιδού λοιπόν τα οκτώ βασικότερα στοιχεία που θα πρέπει να διαθέτει ο σύγχρονος επαγγελματίας του χώρου της δημοσιογραφίας:

 

1ον Επιχειρηματική δημοσιογραφία

Με τον όρο επιχειρηματική δημοσιογραφίααναφερόμαστε στην άσκηση της δημοσιογραφίας όχι πλέον αποκλειστικά ως κοινωνικό λειτούργημα, που συντελείται με την ενημέρωση του ευρύτερου κοινού σχετικά με τα δρώμενα σε κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, αλλά με την παραγωγή περιεχομένου που θα έχει σαν βάση του επιχειρηματικά κριτήρια και απώτερο στόχο το κέρδος. Καθώς το μοντέλο της επιχείρησης με μακρόχρονη παρουσία καταρρέει, παλιοί και νέοι δημοσιογράφοι αποκτούν επιχειρηματικό πνεύμα και ξεκινούν τις δικές τους εκδόσεις.

Οι δημοσιογράφοι θα πρέπει να είναι σε θέση να δημιουργήσουν καινοτόμες ιδέες και να κυνηγήσουν ευκαιρίες που θα τους επιφέρουν χρήματα, χωρίς βέβαια να ξεχνούν το θεμελιώδη κανόνα του επαγγέλματός τους, που είναι η αμερόληπτη, πλήρης και χωρίς παραπλανήσεις ενημέρωση του κοινού.

Τέτοια παραδείγματα στον ελληνικό χώρο είναι το www.ipop.grτης Πόπης Τσαπανίδου και το www.mediasoup.gr  της Σεμίνας Διγενή ανάμεσα σε άλλα. Ένα παράδειγμα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού είναι αυτό του Cody Brown, ο οποίος ξεκίνησε τη δική του on–line έκδοση NYULocal (nyulocal.com), μέσα από την οποία καλύπτει όλα τα δρώμενα μέσα και έξω από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, καταφέρνοντας να ξεπεράσει σε επισκεψιμότητα την επίσημη ιστοσελίδα της εφημερίδας του πανεπιστημίου.


2ονΠρογραμματιστής

Το δίπολο προγραμματιστής-δημοσιογράφος είναι το μοντέλο που μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της σύγχρονης δημοσιογραφίας, κάτι που ολοένα και συχνότερα ζητείται.

Ο νέος δημοσιογράφος θα πρέπει να είναι βασικός γνώστης κάποιας γλώσσας προγραμματισμού (HTML, CSS, PHP, JavaScript, ActionScript3, Python), προκειμένου να μπορεί να ενισχύει με αυτές τη συγγραφή των κειμένων του.

Η ικανότητα και η ευχέρεια στη χρήση των πολυμέσων, καθώς και στη δημιουργία των βάσεων δεδομένων πάνω στις οποίες θα γίνει η συγγραφή των κειμένων, αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία στην επιτυχημένη online δημοσιογραφία.


3ονΑνοικτός στα νέα δεδομένα και μέσα πληροφόρησης

Κάθε νέος επαγγελματίας δημοσιογράφος του χώρου θα πρέπει να αφήσει πίσω του παλιές πρακτικές του επαγγέλματος και να είναι ανοικτός στα νέα δεδομένα. Η ενημέρωση γύρω από τα διαθέσιμα σύγχρονα μέσα πληροφόρησης, αλλά και της δοκιμής τους, προκειμένου να διαπιστωθούν η αξιοπιστία και τα πλεονεκτήματα που παρέχει το καθένα από αυτά, κρίνεται άκρως αναγκαία.

Έτσι, θα μπορεί πάντα να είναι επίκαιρος και να συμβαδίζει με την τεχνολογία και τα νέα δεδομένα ενημέρωσης, ούτως ώστε να χρησιμοποιεί το κατάλληλο μέσο για κάθε ιστορία που έχει να παρουσιάσει και το οποίο θα του εξασφαλίζει αμεσότητα με τους αναγνώστες και την απαιτούμενη μεταδοτικότητα του μηνύματος.


4ονΑφηγητής μέσω ποικίλων πολυμέσων

Καθώς η παρακολούθηση ειδήσεων μέσω online βίντεο συνεχώς αυξάνεται, η ανάγκη για γνώση αφήγησης ειδήσεων μέσω πολυμέσων, όπως βίντεο, γραφικά και φωτογραφία, αυξάνεται επίσης ραγδαία. Η αμεσότητα των οπτικοακουστικών μεθόδων ειδήσεων, η ευκολία στην πρόσβαση, καθώς και το χαμηλό τους κόστος έναντι των έντυπων μορφών, όπως οι εφημερίδες, έχουν αλλάξει εντελώς τα δεδομένα στις προτιμήσεις του κοινού.

Συνεπώς, η επαρκής ικανότητα χρήσης των ποικίλων πολυμέσων για την παρουσίαση ειδήσεων είναι αδιαμφισβήτητα επιθυμητή. Πλέον είναι διαθέσιμες αρκετές εφαρμογές ζωντανής μετάδοσης γεγονότων μέσω κινητού τηλεφώνου με τις οποίες μπορεί να πειραματιστεί κανείς, όπως το Qik, ή δωρεάν πλατφόρμες όπως το BlogTalkRadio.


5ονΚοινωνικός δημοσιογράφος

Ο σύγχρονος δημοσιογράφος θα πρέπει να προσεγγίζει τα θέματα με τη σκοπιά ενός κοινωνικού επιστήμονα, παρά να αναπαράγει άκριτα την πληροφορία που παίρνει από τα διάφορα πρακτορεία ειδήσεων. Αυτό συνεπάγεται πως θα πρέπει να συναναστρέφεται το κοινό του και να δημιουργήσει τη δική του προσωπική μάρκα και στίγμα, καθώς με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης η αξιοπιστία των ειδήσεων περνάει από τα χέρια των πρακτορείων ειδήσεων στον κάθε δημοσιογράφο μεμονωμένα.

Θα πρέπει το κοινό να τον εμπιστευτεί ως προς την αξιοπιστία των πληροφοριών που μεταδίδει, προκειμένου να τον ακολουθήσει και στα διάφορα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και να δημιουργήσει έτσι σιγά σιγά έναν κύκλο σταθερών αναγνωστών, που σε τελικό επίπεδο θα του εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητά του.

Βέβαια, αυτό συνεπάγεται και την ανάλογη ευαισθησία από πλευράς του δημοσιογράφου στο θέμα που προσεγγίζει, καθώς καλείται να γίνει μέρος της είδησης και να επικοινωνήσει με τον κόσμο που θα συναντήσει κατά τη διάρκεια του ρεπορτάζ του, αποφεύγοντας όμως να ενσωματωθεί και διατηρώντας απαραιτήτως την αμεροληψία και τη σοβαρότητα που θα πρέπει να διέπει τον κάθε δημοσιογράφο.


6ονΙστογράφος / Blogger

Για να μπορέσει ένας δημοσιογράφος να είναι, όπως αναφέραμε στην προηγούμενη παράγραφο, κοινωνικός δημοσιογράφος, θα πρέπει αδιαμφισβήτητα να είναι και ιστογράφος ή blogger. Θα πρέπει να διαθέτει την ικανότητα να συλλέγει πληροφορίες από διάφορες ιστοσελίδες στο διαδίκτυο, να τις επεξεργάζεται, να τις συνθέτει και να μπορεί να δημιουργεί τα δικά του κείμενα που θα αναρτά στο προσωπικό του ιστολόγιο.

Αυτό θα του επιτρέψει να δίνει το δικό του προσωπικό στίγμα στην κάθε είδηση, να έρχεται πιο κοντά με το κοινό του και να υπάρχει διαδραστικότητα, δεδομένου ότι οι αναγνώστες θα μπορούν να αφήνουν τα σχόλια τους, που θα αποτελέσουν με τη σειρά τους τροφή για διάλογο και διόρθωση τυχόν λαθών ή παραλείψεων στην είδηση.


7ονΠολυτάλαντος

Δεδομένου ότι η αγορά εργασίας είναι πλέον πιο δύσκολη και ανταγωνιστική από ποτέ, κάθε επαγγελματίας που θέλει να ξεχωρίσει στο χώρο του, όπως και οι δημοσιογράφοι, θα πρέπει να διαθέτουν ένα συνονθύλευμα ταλέντων και ικανοτήτων, αντί να εστιάζουν στην καλλιέργεια ενός και μόνο.

Η εποχή της απόλυτης εξειδίκευσης, που περιελάμβανε μία μόνο ικανότητα, έχει περάσει πλέον ανεπιστρεπτί και κάθε σύγχρονος δημοσιογράφος θα πρέπει να συνδυάζει αποτελεσματικά μία πληθώρα ικανοτήτων και ταλέντων που αναφέρθηκαν παραπάνω, προκειμένου να δίνει όσο το δυνατόν αρτιότερο αποτέλεσμα στην είδησή του.

Οι δίγλωσσοι δημοσιογράφοι για παράδειγμα παρουσιάζουν ένα πολύ ελκυστικό προφίλ για τον εργοδότη.


8ονΠιστός στις θεμελιώδεις αρχές της δημοσιογραφίας  

Παρ’όλο που ο κλάδος των δημοσιογράφων έχει υποστεί ριζικές αλλαγές και όλοι οι επαγγελματίες του χώρου καλούνται να προσαρμοστούν σε αυτές, δε θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για δημοσιογραφία αν δε διατηρούνταν οι θεμελιώδεις αρχές που καθορίζουν το επάγγελμα και που οφείλει να σέβεται ο κάθε νέος ή παλιός δημοσιογράφος.

Ικανότητες και αρχές, όπως η άριστη χρήση του γραπτού και προφορικού λόγου, η ηθική, η κριτική αντίληψη, η αμεροληψία, η έρευνα και η εξακρίβωση της είδησης παραμένουν πάντοτε διαχρονικές. Μάλιστα, δεδομένου ότι το διαδίκτυο αποτελεί το μέσο όπου ο καθένας μπορεί να αναρτήσει κάποια πληροφορία και η αξιοπιστία των ειδήσεων τις περισσότερες φορές εκλείπει, αυτές οι αξίες είναι πιο επίκαιρες και χρήσιμες από ποτέ.


Συμπέρασμα

Συμπερασματικά, ο κλάδος της δημοσιογραφίας είναι εδώ και χρόνια εν μέσω ενός κυκεώνα διαρθρωτικών αλλαγών και ριζικής ανανέωσης, με πολλές δυσκολίες για κάθε νέο που σκέφτεται να εισέλθει στο χώρο, αλλά και για κάθε παλιό που θέλει να παραμείνει. Ωστόσο, ο συγκερασμός των θεμελιωδών αρχών του παρελθόντος με τις σύγχρονες ικανότητες που απαιτούνται, θα αποτελέσει  το εφόδιο για ένα επιτυχημένο και αισιόδοξο μέλλον σε έναν από τους, κοινώς ομολογουμένως, δυσκολότερους κλάδους.

Ενδιαφέροντα:

Αγγελία για δίγλωσσους δημοσιογράφους με έδρα την Αθήνα από το euronews http://goo.gl/7YwSO
Ιστοσελίδες:

Αρθρογράφος: Πάρης Βεργίνης
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Παφιώλη